Najczęstsze rodzaje gruźlicy:
- gruźlica pierwotna - początkowo podobna do objawów grypopodobnych
- gruźlica popierwotna - prowadzi do przewlekłej gruźlicy płuc
- gruźlica pozapłucna - pojawia się wtórnie do gruźlicy powstałej w płucach.
Obejmuje inne układy niż oddechowy, np. moczowy lub nerwowy.
- gruźlica prosówkowa - ogniska gruźlicy mają kształt prosa. Pojawiają się wykwity skórne rozsiane na powierzchni całego ciała.
Ten rodzaj gruźlicy jest bardzo niebezpieczny.
Jak dochodzi do zakażenia gruźlicą?
Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową przez układ oddechowy. Źródłem zakażenia jest osoba prątkująca, a więc chory na płuca lub mający gruźlicę gardła lub krtani. Gruźlicę przenoszą zarówno ludzie, jak i ssaki - koty, psy, dzikie zwierzęta, a także bydło (prątek bydlęcy).
Osoba prątkująca kaszle, kicha, śmieje się, mówi - wydziela bardzo maleńkie kropelki, które unoszą się w powietrzu. Jeśli takie kropelki dostaną się do pęcherzyków płucnych zdrowej osoby może dojść do zakażenia. Zwiększone ryzyko wystąpienia gruźlicy dotyczy chorych na AIDS, narkomanów, alkoholików, osób ze słabą odpornością, niedożywionych, osób po 65 roku życia. Gruźlica częściej występuje u mężczyzn (odmienna budowa anatomiczna płuc) niż u kobiet.
Jakie objawy towarzyszą osobom zakażonym gruźlicą?
Do ogólnych objawów należy pojawiająca się gorączka, kaszel (najpierw suchy, potem wilgotny połączony z odksztuszaniem plwociny), dreszcze, nocne pocenie, ubytek masy ciała, bladość, szybkie męczenie się, brak apetytu. W późniejszym okresie krwioplucie, bóle w klatce piersiowej i duszności. Jeśli takie objawy pojawiają się, nie należy tego absolutnie lekceważyć. Bezwzględnie trzeba poddać się badaniom specjalistycznym, bo tylko wczesne wychwycenie choroby pozwoli na jej wyleczenie. Lekarz pierwszego kontaktu skieruje chorego do pulmonologa lub do ftyzjatry (ftyzjatria jest częścią pulmonologii).
Gruźlicę bezobjawową można rozpoznać poprzez rentgen płuc (RTG), diagnostykę mikrobiologiczną lub badania tuberkulinowe. Leczenie gruźlicy to proces długotrwały. Czasem trwa on od 6 do 9 miesięcy. Najczęściej chory kierowany jest do szpitala na trzy miesiące. Pod opieką lekarską w Poradni Przeciwgruźliczej powinny znaleźć się również osoby z otoczenia gruźlika.
Gruźlica jest chorobą o znaczeniu społecznym. Powstał Narodowy Program Zwalczania Gruźlicy. Istnieją przepisy prawne regulujące leczenie i zapobieganie gruźlicy. Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach z dnia 6 IX 2001 roku mówi, że osoby chore i prątkujące oraz podejrzane o prątkowanie podlegają obowiązkowemu leczeniu szpitalnemu (art. 28, ust.1 ustawy). Problem gruźlicy to poważna sprawa, o czym świadczy ustanowiony Światowy Dzień Walki z Gruźlicą, który obchodzimy 24 marca.
Odkrywcą prątka wywołującego gruźlicę jest niemiecki uczony Robert Koch. Wyniki jego badań zostały opublikowane 24 marca 1882 roku.
A oto kilka adresów poradni chorób płuc i gruźlicy (jest tych poradni bardzo dużo):
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Przychodnia Specjalistyczna, Lublin, ul. Hipoteczna 4
- Oddział Chorób Płuc i Gruźlicy - Lublin, ul. Biernackiego 9
- Poradnia Pulmonologiczna - Lublin, ul. Chodźki 2
- Poradnia Chorób Płuc i Gruźlicy dla Dzieci - Lublin, ul. Sieroca 4
- Zakład Opieki Zdrowotnej "Medical" spółka z o.o. Puławy, ul Sieroszewskiego 20
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej All-Medical, Puławy, ul Kołłątaja 18.