Do szkoły tej przyjmowano młodzież (głównie męską) powyżej 18 lat, z ukończoną szkołą podstawową i roczną szkołą rolniczą lub uniwersytetem ludowym. Wymagana była także praktyka zawodowa w spółdzielniach w miejscu zamieszkania.
Nauka w szkole trwała 10 miesięcy. Od początku swego istnienia szkoły w Nałęczowie charakteryzowała się wspólnotą życia i pracy uczniów nauczycieli. Młodzież była pod stałą opieką kadry pedagogicznej w trakcie zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz życia codziennego. Codziennego internacie. Ten stały, wzajemny kontakt sprzyjał tworzeniu serdecznej familijnej atmosfery. Szczególnym poważaniem i sympatią darzyła pierwszego dyrektora, założyciela szkoły - Zygmunta Chmielewskiego, którego popularnie nazywano " Dziadkiem".
Wiedza była przekazywana głównie w formie wykładów, a praktyki organizowano w pobliskich spółdzielniach. W nowej szkole stopniowo rozwijał się samorząd uczniowski. Już w pierwszym roku zorganizowano Bratnia Pomoc, Kasa Stefczyka, Koło Koleżeńskie. Od początku istniał także sklepik uczniowski, który w późniejszym czasie przekształcił się w Spółdzielnie Uczniowską.
Dużą rolę przypisywano organizacji wychowania, która w ogólnych zarysach została nakreślona już przy powstaniu szkoły. Wychowanie to było realizowane według zasad opracowanych przez Radę Pedagogiczną szkoły pod kierunkiem Z. Chmielewskiego:
1. Szanuj w każdym człowieka
2. Czyń wysiłki by dopomóc słabszemu
3. Oceniaj sprawiedliwie każdą pracę
4. Wpajaj cześć dla zdobyczy kultury
5. Szanuj odmienne poglądy i przez ich poznanie umacniaj własne
6. Mierz ludzi według ich czynów, czynów nie według słów
7. Zabiegaj gorliwie o własne sprawy, ale stawiaj powyżej nich dobro ogółu
8. Wszelkie obowiązki spełniaj planowo, gorliwie i przestrzegaj punktualności
9. Nie szukaj przewagi nad innymi, lecz na każdym kroku staraj się pomnażać dobro powszechne
10. Mnóż zastępy spółdzielcze przez własne oddanie się sprawie, przez własną wytężoną pracę i przez niezmienny życzliwy stosunek do otoczenia
Działalność szkoły przerwał wybuch wojny. W okresie okupacji sytuacja szkolnictwa była bardzo trudna. Okupant pozwolił jedynie na prowadzenie szkół zawodowych. Do tej grupy zaliczono szkoły spółdzielcze, które miały kształcić urzędników pozyskujących płody rolne i żywność dla armii niemieckiej. Szkoła stała się jednym z licznych na Lubelszczyźnie ośrodków oporu, a jej uczniowie i nauczyciele włączyli się aktywnie do walki z okupantem, wykorzystując wszelkie możliwe środki. Teren szkoły stał się miejscem częstych spotkań, narad i odpraw organizacyjnych działaczy podziemia.
Oprócz codziennych lekcji z przedmiotów obowiązkowych pro-wadzili zajęcia pozalekcyjne z dziedzin zabronionych przez okupanta, takich jak: język polski, historia Polski, historia powszechna, geografia.
W pierwszych dniach sierpnia 1944 roku Nałęczów został wyzwolony, a dla szkoły rozpoczął się nowy okres działalności. Kontynuując nieprzerwane od 1930 roku działalność, szkoła rozpoczęła pracę w nowych warunkach już od 1 sierpnia 1944 roku. Naukę prowadzono nadal systemem dwóch kursów jednorocznych. Początkowo szkoła nie posiadała uprawnień do wydawania świadectw dojrzałości, a jedynie ukończenia szkoły średniej pierwszego stopnia, tzw. " małej matury". W 1949 roku powstało Państwowe Liceum Administracyjno-Handlowe II stopnia, gdzie nauka trwała 2 lata i kończyła się maturą.
Szkoła po wojnie dysponowała budynkiem "w wąwozach" oraz wydzierżawiła budynek drewniany, w którym mieściły się 3 klasy i dwa mieszkania nauczycielskie. W 1947 roku ze składek absolwentów zakupiono dwa baraki, które przeznaczono na internat żeński. W 1953 roku szkoła została przekazana przez ministerstwo Handlu Wewnętrznego Centrali Rolniczej Spółdzielni " Samopomoc Chłopska" i otrzymała nazwę "Technikum Handlowe CRS". Ten fakt przyczynił się do rozwoju bazy materialnej szkoły. Wybudowano przybudówkę, w której mieściła się kuchnia i stołówka.
W 1959 roku przekazano do użytku dwupiętrowy internat "Świt" a w latach 1961-1963 wzniesiono dwupiętrowy budynek szkolny. Wreszcie w latach 1964-1965 wybudowany został jeszcze jeden duży budynek internatowy " Tęcza" dla dziewcząt. Do roku 1966 zagospodarowano cały teren o po-wierzchni 4,5 ha. W ten sposób utworzona została baza szkoły, która, stale wzbogacana służy do dzisiaj.
Reaktywowana została również szkoła dla dorosłych w systemie kształcenia zaocznego, który funkcjonuje do dzisiaj.
Szkoła "w wąwozach" jako pierwsza Szkoła Spółdzielcza na ziemiach polskich na trwale wpisała się w historię ruchu spółdzielczego, posiada tradycje spółdzielcze i bogaty dorobek dydaktyczno-wychowawczy. Do czerwca 1999 roku Zespół Szkół Zawodowych im. Zygmunta Chmielewskiego opuściło 11270 absolwentów, absolwentów tym 4180 absolwentów wydziału zaocznego.
Dnia 15 kwietnia 1999 roku Rada Miejska Nałęczowa podjęła uchwałę o zmianie nazwy szkoły na Zespół Szkół im. Zygmunta Chmielewskiego.
Justyna Pożarowszczyk
/uczennica IV klasy LE/
/uczennica IV klasy LE/