Napisane przez  KZ
16
Mar
2007

Wacław Lasocki

Z pocztu ludzi Nałęczowa

   Kolejną osobą, którą godzi się zaliczyć w poczet zasłużonych dla Nałęczowa jest niewątpliwie doktor Wacław Lasocki - lekarz, społecznik i patriota.



   Urodził się we wsi Bisówka na Wołyniu 8 października 1837 roku w rodzinie ziemiańskiej. Rodzicami jego byli Mateusz i Aleksandra z Budzyńskich. Staranne domowe wykształcenie i wychowanie pozwoliło mu podjąć naukę w Żytomierzu, gdzie uczył się w latach 1849-1854. Jednym z jego kolegów gimnazjalnych był Józef Talko, przyszły okulista, właściciel willi Tolin. Po ukończeniu z wyróżnieniem gimnazjum Lasocki podjął studia medyczne w Kijowie. Tutaj poznał Fortunata Nowickiego, późniejszego twórcę Zakładu Leczniczego w Nałęczowie.

   Po ukończeniu studiów przez rok pracował w Kijowie jako lekarz. W 1861 r. ożenił się z Marią Mianowską, porzucił praktykę lekarską i osiadł na roli w folwarku Ośniki. W tym czasie był sekretarzem Wołyńskiego Towarzystwa Lekarskiego w Żytomierzu i rozwijał swoje pasje historyczne.

   W styczniu 1863 r. wybuchło w Królestwie powstanie. Na Wołyniu trwały w tym czasie przygotowania. Doktor Lasocki włączył się w prace organizacyjne w powiecie żytomierskim. W maju, gdy wybuchło powstanie na Wołyniu, Lasocki został wydany przez chłopów ukraińskich Rosjanom. Skazano go na karę śmierci. Następnie car zamienił wyrok na 10 lat ciężkich robót w Usolu - warzelni soli w guberni irkuckiej.

   W połowie września 1863 r. Wacław Lasocki wraz z innymi polskimi patriotami wyruszył na syberyjskie zesłanie. Podczas wędrówki na Sybir leczył chorych zesłańców i mieszkańców tamtych terenów, walczył z epidemią duru i ospy w Tobolsku. Za to karę ciężkich robót zamieniono mu na przymusowe osiedlenie w Usolu. Po kilku latach Lasocki wraz żoną przenieśli się do Galicza. Wskutek carskiej amnestii Lasoccy powrócili do kraju i zamieszkali w Warszawie. W 1898 r. kiedy Lascoki przeszedł na emeryturę, przenieśli się oni na stałe do Nałęczowa.

   Z naszym miastem Lasocki związał się już wcześniej, od chwili wskrzeszenia Zakładu Leczniczego. Współpracował on wówczas z doktorem Fortunatem Nowickim i Konradem Chmielewskim, również sybirakami. Dzisiaj wszyscy trzej nazywani są "wskrzesicielami Nałęczowa".
   Doktor Wacław Lasocki prowadził w Zakładzie Leczniczym praktykę ogólną, a od 1884 r. także administrację uzdrowiska. Poza działalnością lekarską znany był jako gorliwy zbieracz dzieł sztuki (obrazy, ryciny, starodruki, medale, książki, zabytki architektoniczne wydobywane podczas prac wykopaliskowych w okolicach Nałęczowa). W 1904 r. wraz z doktorami: Malewskim i Puławskim zainicjował on utworzenie Muzeum Ziemi Lubelskiej w Nałęczowie. Pierwszą wystawę otwarto w Pałacu Małachowskich, potem zbiory przeniesiono do Domu Ludowego. Lasocki był także twórcą Szkoły Rolniczej mieszczącej się na pierwszym piętrze Ludowca. Nauka trwała w niej od 1 września do 1 marca.

   Ważną częścią życia Wacława Lasockiego w jego okresie nałęczowskim były kontakty z Sybirakami. Organizował on dla nich spotkania w Nałęczowie, nie tylko dla poratowania ich zdrowia, ale także dla pamięci narodowej; zainicjował zbieranie świadectw z ich osobistych przeżyć.
   Doktor Lasocki jako jedyny ze wskrzesicieli Nałęczowa doczekał odzyskania niepodległości. Zmarł w grudniu 1921 r. i spoczął na zawsze na nałęczowskim cmentarzu. Nałęczów uhonorował go ulicą jego imienia i tablicą pamiątkową umieszczoną na ścianie sanatorium "Książę Józef" w dniu 11 listopada 2003 r.

Krzysztof Zalech

 

(0 głosów)